Pijn aan de facetgewrichten van de onderrug
Er zijn veel structuren die pijn in de onderrug kunnen veroorzaken. De facetgewrichten worden steeds vaker aangewezen als belangrijke oorzaak van pijn in de onderrug. De pijn kan zich op verschillende manieren uiten, maar zit meestal aan één zijde met uitstraling naar het bovenbeen.
Het lumbaal facetsyndroom is een verzamelnaam voor klachten aan de facetgewrichten.
Beschrijving van de aandoening
De wervels van de rug zijn opgestapelde botstructuren die samen de wervelkolom vormen. De ruggenwervels worden aan de achterzijde met elkaar verbonden door twee facetgewrichten. Aan de voorzijde worden de wervels verbonden d.m.v. tussenwervelschijven.
De facetgewrichten en de tussenwervelschijven zorgen ervoor dat de wervels ten opzichte van elkaar kunnen bewegen. Ze dragen daarnaast bij aan de algehele stabiliteit van de rug.
Facetgewrichten en tussenwervelschijven zijn gewicht-dragende structuren. Voornamelijk bij strekking van de rug komen er veel krachten op het facetgewricht te staan.
Door slijtageklachten, waardoor de tussenwervelschijven wat dunner worden, komen er meer krachten op de facetgewrichten te staan. Hierdoor kunnen de facetgewrichten geïrriteerd raken en gaan ontsteken wat pijn kan veroorzaken.
Naar schatting is bij 15-52% van de patiënten met chronische lage rugklachten sprake van een probleem met de facetgewrichten. Echter worden de facetgewrichten in slechts 4% van de gevallen als enige oorzaak van de klachten aangewezen. Problemen met de facetgewrichten worden dus meestal samen gezien met stoornissen van andere structuren zoals tussenwervelschijven en spieren.
Oorzaak en ontstaanswijze
Het lumbaal facetsyndroom valt onder de degeneratieve rugklachten. Dat wil zeggen dat degeneratie de belangrijkste oorzaak is. Met degeneratie wordt bedoeld dat de kwaliteit van weefsel afneemt. Dit kan komen door het natuurlijk verouderingsproces, maar ook door overbelasting of een veranderde stand van de wervelkolom.
Door overbelasting of een veranderde stand van de wervelkolom (zoals een scoliose), kan de belasting op bepaalde facetgewrichten te groot worden wat tot klachten kan leiden.
Weefsel dat overbelast is heeft een verminderde kwaliteit. Overbelasting hoeft niet altijd het gevolg te zijn van zware arbeid. Als de rug altijd op dezelfde manier belast wordt door bijvoorbeeld lang zitten, dan is de belasting op bepaalde punten voortdurend te groot, waardoor overbelasting kan ontstaan. Dit is ook het geval bij eenzijdig bewegen of verkeerd gebruik van de onderrug en buikspieren.
Klachten aan de facetgewrichten kunnen ook ontstaan door een trauma. Denk hierbij aan een val achterover of een verkeersongeluk.
Klachten en verschijnselen
Klachten die afkomstig zijn vanuit de facetgewrichten kunnen verschillende kenmerken hebben:
- Pijn aan één zijde van de onderrug (unilateraal), soms aan twee zijden (bilateraal).
- Pijn bij het strekken van de rug (hol maken).
- Pijn bij het strekken en draaien (over de schouder kijken).
- De pijn kan uitstralen naar de lies, voor-, zij- of achterkant van het bovenbeen.
- Drukpijn in de lage rug.
- De pijn neemt vaak af bij voorover buigen.
- Verhoogde spierspanning ter hoogte van de facetgewrichten. Bij unilaterale symptomen dus maar éénzijdig.
- Hardlopen en zwemmen kunnen de pijn provoceren.
Het uitstralingsgebied geeft informatie over de locatie van de facetproblematiek:
- Uitstraling naar de flank en de zijkant van het bovenbeen kan duiden op facetproblemen hoog in de lage rug.
- Uitstraling naar de achterzijde van het been duidt meer op facetproblemen laag in de onderrug.
- Bij facetproblemen is er zelden uitstraling lager dan de knie. In dat geval denken we eerder aan problemen van een tussenwervelschijf, zoals bij een hernia.
Diagnose
De diagnose van facetpijn is niet eenduidig te stellen, voornamelijk omdat er vaak een combinatie van oorzaken aanwezig is bij chronische rugklachten. Om de diagnose te kunnen stellen wordt gebruik gemaakt van de symptomenlijst en de bevindingen van het lichamelijk onderzoek.
Voornamelijk spelen pijnprovocatie en het uitstralingsgebied een grote rol in het stellen van de diagnose. Bij het lichamelijk onderzoek wordt gekeken of de pijn vanuit de facetgewrichten te provoceren is.
Eventueel kan er een pijnblokkade gezet worden onder begeleiding van röntgen. Hierbij wordt de pijnwaarneming van bepaalde facetgewrichten tijdelijk uitgeschakeld. Als dit verlichting geeft, dan zijn de facetgewrichten erbij betrokken.
Behandeling
De fysiotherapeutische behandeling bestaat uit oefentherapie en het toepassen van mobilisatie technieken. Pijnbestrijding wordt verzorgd door middel van medicatie. Eventueel kunnen spierverslappers worden voorgeschreven om de spierspanning te verminderen.
Zoals eerder besproken valt facetpijn onder de degeneratieve aandoeningen. Voor een optimale behandeling is het daarom belangrijk dat er gekeken wordt waardoor de degeneratie zou kunnen zijn ontstaan. Als dit komt door een eenzijdige houding en eenzijdig bewegen, dan wordt de behandeling hierop ingesteld.
Als het natuurlijk verouderingsproces een belangrijke rol speelt, wordt gekeken op welke manier de facetgewrichten zo veel mogelijk ontzien kunnen worden. Dit kan door de beweeglijkheid van de gewrichten te waarborgen en door de belastbaarheid te vergroten door middel van oefentherapie.
Fysiotherapie behandelingen bij PhysiqCare Buytenwegh/Leyens Zoetermeer.
Voor de bovenstaande fysieke klachten/diagnose kunt u terecht bij onze deskundige Fysiotherapeuten die u met een unieke fysio behandelmethode kunnen begeleiden naar een herstel. Door middel van een fysio intake brengen we uw persoonlijke situatie in kaart en stellen we met u een fysiotherapie behandelplan samen. Voor onze fysiotherapie behandelingen maken we gebruik van uit onderzoek bewezen behandelmethodes. Iedere persoon en situatie is uniek en waar nodig passen we dry needling, fricties, myofasciale releasing, gewricht manipulaties, medical taping, cupping, massages, revalidatie training enz. toe.
Mocht het nodig zijn dan kunnen we de fysiotherapie behandelingen combineren met onze andere gezondheidsdisciplines zoals; acupunctuur, personal training, massage, mentale coaching, cupping en yoga.
Ook ontvangt u huiswerkoefeningen van ons om thuis met uw herstel aan de slag te gaan. Daarnaast kunt u zich bij ons inschrijven voor medische fitness en kunt u zelf in onze fitness ruimte aan de slag met een op maat gemaakte programma om uw herstel verder te stimuleren.
