Whiplash-associated disorders / WAD / acceleratietrauma
Bij een whiplash werken er plotseling flinke krachten in op de nek. Het bekendste voorbeeld waarbij een whiplash kan optreden is de kop-staartbotsing. Een auto wordt van achteren aangereden waardoor het hoofd van de inzittende in korte tijd naar achteren en naar voren beweegt.
Ondanks dat er niet altijd aantoonbaar letsel van de nek ontstaat na een whiplash-trauma, kunnen patiënten weken tot zelfs jaren na het ongeluk nog steeds klachten ervaren.
Beschrijving van de aandoening
Letterlijk vertaald betekent whiplash; zweepslag. Deze term wordt over het algemeen gebruikt als we het hebben over letsel aan spieren, zoals de zweepslag van de kuit. Echter is er bij een whiplash niet altijd sprake van spierletsel.
Men vermoedt dat door een whiplash verschillende structuren kunnen beschadigen door compressie (samendrukking) en tractie (trek) van de nek. Bij ernstig letsel zoals gebroken nekwervels kan dit aan de hand van een röntgenfoto duidelijk in beeld gebracht worden. In veel andere gevallen vinden we niets, maar heeft de patiënt wel duidelijk klachten.
Structuren die zouden kunnen beschadigen als gevolg van een whiplash zijn onder andere spieren, het ruggenmerg, kapsels of banden zoals het ligamentum longitudinale en het ligamentum nuchae, een discus of tussenwervelschijf, een processus spinosus van een nekwervel, een uittredende zenuw of het wervellichaam.
Oorzaak en ontstaanswijze
Een whiplash treedt vaak op bij (auto-)ongevallen, bijvoorbeeld wanneer de auto van achteren of van de zijkant aangereden wordt. Het hoofd wordt hierbij snel op een neer gezwaaid. Ook andere activiteiten of ongevallen kunnen een whiplash tot gevolg hebben. Denk hierbij aan duiken, uitglijden, van de trap vallen, vallende voorwerpen op het hoofd, bungeejumpen, een kopbal, skiën, karten, paardrijden, een harde vliegtuiglanding, botsauto’s of geweld van buitenaf.
Klachten en verschijnselen
Er zijn een hoop klachten en symptomen die op kunnen treden na een whiplash. Soms direct na het ongeval, maar in andere gevallen pas dagen, weken of zelfs maanden later. Veel voorkomende klachten zijn:
- Nekpijn.
- Verminderde beweeglijkheid van de nek.
- Hoofdpijn.
- Overgevoeligheid voor licht (fotofobie).
- Pijn in de schouder en arm.
- Duizeligheid.
- Concentratieproblemen.
- Vermoeidheid.
- Angst.
- Verminderd gezichtsvermogen.
- Depressie, verhoogde irritatie of stress.
- Pijn in de rug.
- Slapeloosheid.
- Tintelingen, prikkelingen of een doof gevoel in de hand.
- Tranende ogen.
- Verminderde geslachtsdrift.
Diagnose
De manier waarop de klachten zijn ontstaan is een belangrijk onderdeel bij het stellen van de diagnose. Er moet sprake zijn geweest van een krachtige beweging van het hoofd en de nek. Aan de hand van het lichamelijk onderzoek kunnen de verschillende structuren van de nek onderzocht worden. Met een röntgenfoto kunnen mogelijke fracturen (botbreuken) uitgesloten worden.
Whiplash gerelateerde klachten worden ingedeeld in graden van ernst. Bij elke graad van ernst kan de patiënt klachten als doofheid, hoofdpijn, geheugenverlies, duizeligheid, oorsuizen, slikstoornissen en pijn in het kaakgewricht ervaren.
Graad 0
Geen klachten, geen subjectieve en objectieve afwijkingen.
Graad 1
Pijn, stijfheid en gevoeligheid van de nek, maar geen objectieve afwijkingen.
Graad 2
Nekklachten en andere klachten van het houdings- en bewegingsapparaat (denk aan afgenomen beweeglijkheid, en drukpijn).
Graad 3
Nekklachten en neurologische uitvalsverschijnselen (zoals verminderde peesreflexen, verminderde spierkracht en stoornissen in de gevoelswaarneming).
Graad 4
Nekklachten en fracturen (breuken) of dislocaties.
Behandeling
Een belangrijk onderdeel van de behandeling is de patiënt inzicht te geven in de eigen klachten. De patiënt moet leren zelfstandig om te gaan met de klachten en weten hoe deze te beïnvloeden. Bij een terugval of verergering van klachten dient te patiënt te weten hoe te handelen.
De fysiotherapeutische behandeling is afhankelijk van hoe lang de patiënt al met de klachten rondloopt. Zo is de therapie er in de eerste 4 dagen op gericht de pijn te verminderen. Vanaf 4 dagen tot 3 weken worden de functies van de nek en de activiteiten waarbij klachten optreden aangepakt.
Na 3 tot 6 weken wordt de belasting langzaam opgebouwd en is het de bedoeling dat de patiënt weer zoveel mogelijk deelneemt aan de normale dagelijkse activiteiten. Als er in de periode van 6 weken tot 3 maanden geen sprake is van vooruitgang, dan spreken we van een vertraagd herstel. Bij langer dan 3 maanden klachten zal de kans op volledig herstel afnemen.
De behandeling is er op gericht zoveel mogelijk actief te oefenen. Als ernstig letsel is uitgesloten, heeft het geen zin de pijn steeds centraal te stellen. Dit kan het herstel ernstig vertragen.
Fysiotherapie behandelingen bij PhysiqCare Buytenwegh/Leyens Zoetermeer.
Voor de bovenstaande fysieke klachten/diagnose kunt u terecht bij onze deskundige Fysiotherapeuten die u met een unieke fysio behandelmethode kunnen begeleiden naar een herstel. Door middel van een fysio intake brengen we uw persoonlijke situatie in kaart en stellen we met u een fysiotherapie behandelplan samen. Voor onze fysiotherapie behandelingen maken we gebruik van uit onderzoek bewezen behandelmethodes. Iedere persoon en situatie is uniek en waar nodig passen we dry needling, fricties, myofasciale releasing, gewricht manipulaties, medical taping, cupping, massages, revalidatie training enz. toe.
Mocht het nodig zijn dan kunnen we de fysiotherapie behandelingen combineren met onze andere gezondheidsdisciplines zoals; acupunctuur, personal training, massage, mentale coaching, cupping en yoga.
Ook ontvangt u huiswerkoefeningen van ons om thuis met uw herstel aan de slag te gaan. Daarnaast kunt u zich bij ons inschrijven voor medische fitness en kunt u zelf in onze fitness ruimte aan de slag met een op maat gemaakte programma om uw herstel verder te stimuleren.
